- дебіске
- зат.Мата бастырып оюлаған жеңіл сырмақ.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
ал — I Ала сал. Бір нәрсені тездетіп алу. Ала сала. Бір нәрсені алысымен. ≈ Құрығын а л а с а л а өріске қайтты. Алып қарағанда. Қарастырғанда, зерттегенде, ойластырғанда. Қазақ халқының музыкалық өнері жанр жағынан а л ы п қ а р а ғ а н д а, өрлеу… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
көкқасқа — I зат. зоол. Шегірткенің өзі көк, өзі үлкен түрі. Теңгегүлдің арасында шегірткенің екі к ө к қ а с қ а с ы бірін бірі шайнап жатыр (Қаз. әдеб., 29.06. 1973, 4). II зат. сөйл. Көкқасқа машина. Үйдің алдында ауыл адамдары әдетте «к ө к қ а с қ а»… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қайым — I зат. д і н и. Ислам дініндегі бір міндетті уақытша атқарушы адам. Ислам дінінің ең жоғарғы лауазымы – имам. Имамның бұйрық пен жарлықтарын іске асырып отыру үшін орынбасарлар (халифа), сенімді адамдар (вакил), уақытша іс атқарушылар (қ а й ы м) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бобик — зат. техн. Газ 69 жеңіл машинасы халық арасында осылай аталынады. … Екіншісі – жердің ой шұқырына қарамай «б о б и г і н» ор қоянша орғытып келе жатқан Сенбаев Кабікеш деген жігіт (Қаз. әдеб., 03.08.1973, 2). «Б о б и к» жеңіл бүлкекпен еңіске… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
енелі — сын. Енесі бар төл, енесімен бірге. Зулады уақыт ойлап кеп, Өріске шықты тайлақ боп, Е н е л і бота етжеңді Жүрсе, бұл әлі маймақ боп (Қаз. әдеб., 15.02. 1974, 4) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жексенбілетіп — үст. Жексенбі күні шығып, жексенбіні пайдаланып. Ж е к с е н б і л е т і п, таң сәріден шыққан еді, сәске болмай Шымкенттің шетіне іліккен (Қаз. әдеб., 04. 09. 1987, 9) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
күлгіште — ет. Қайта қайта күле беру, көп күлу. Жұрт жапатармағай к ү л г і ш т е п, Қораш ақынның сөзін теріске шығарды (Т. Әлімқұлов: Қаз. әдеб., 01. 05.1973, 3) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кірісте — ет. Кіріске кіргізу, кіріс етіп жазу. Ол келісімен ноябрь, декабрь айларында туған жас бұзауларды 1984 жылдың есебіне емес, 1985 жылдың январь айының есебіне к і р і с т е ң д е р деп бәрімізге бұйрық берді (Қаз. әдеб., 29. 11. 1985, 14) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тері — бұлау. Теріге орап, терлетіп емдеу. Жел құз ұстаған, суық тиген адамға т е р і б ұ л а у, құм бұлау жасалады (Қаз. этнография., 1, 274). Теріге салу. Ауыру адамды, жаңа сойылған қойдың (ешкінің) терісіне орап, ауруынан сауықтыру. Ертеде қазақ… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
түйткілді — сын. Түйткілі бар; күдікті, сезікті. – Алды артымды абайлап алмай, т ү й т к і л д і іске «тәуекел» деп қойып кеткеніме әлі күнге өкінемін (Қаз. әдеб., 28.11.1986, 15) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі